Chạy xe cũ không phải là cái tội, nhưng nếu không hiểu về xe có thể bị tốn tiền vô tội vạ.
Mùa hè sắp tới, ngoài AC không lạnh, người lái xe cũ có thể bị xe overheat khi chạy freeway hoặc stop and go trong thành phố nếu khí hậu 90F. Trước khi ông già vợ mua xe Toyota RAV4, ông thường chạy chiếc Honda Odyssey, xe chạy rất tốt vì ông mua mới và thay dầu đúng hạn, khi xe tới 270k miles, ổng gọi cho tôi, phàn nàn xe bị overheat khi chạy lẹ trên freeway và trong thành phố luôn. Ông đem ra tiệm VN bạn giới thiệu, họ khuyên thay distributor $600, không hết nóng, họ thay rebuilt head $1500, không hết bệnh, không biết đi đâu gọi cho tôi. Tôi hỏi bố có biết tại sao xe bị overheat không? Tại sao bố nghe nó thay distributor, rồi rebuilt head? Tại sao không gọi con lúc xe bị hư mà trả $2100 rồi mới tới? Ổng nói tiệm khuyên nên tháo thermostat ra có thể làm máy chạy bớt nóng. Tiền đúng là vứt ra cửa sổ, cho cháu chắt tốt hơn. Tại họ nói xe cũ rồi, nên khó sửa cho hết bệnh.
Bây giở tôi xin giải thích tại sao máy có thể chạy quá nóng và những gì không dính líu tới chuyện này cho những người không hiểu về máy xe cũ . Máy xe nhật nổi tiếng là chạy COOL vì nó làm bởi một loai aluminum pha chế đặc biệt, khác xe mỹ và những nước khác, chỉ có xe Đức aluminum cũng chạy tốt như Nhật. Engine muốn chạy tốt phải chạy giữa 195F-220F, dưới không tốt và hơn cũng không xong. Cái kim chỉ vào giữa là cỡ 212F. Khi máy đốt xăng, nó có thể nóng tới 400-500F, thì muốn giảm xuống 212F thì nó cần nhớt xe đầy đủ cho Piston đỡ bị ma sát và coolant chạy trong thành máy và head để giảm nhiệt độ xuống.
Cooling system này gồm có những gì? 1 cái radiator, 1 cái thermostat, 1 cái heater core, 1 cái water pump , 2 cái đo nhiệt độ (temperature sensors), 1 cái reservoir và nước coolant chạy trong thành block và head.
1. Thermostat : cái này nằm giữa máy và radiator để đóng mở cho coolant chạy vào máy tủy theo nhiệt độ đo ở máy, máy muốn chạy tốt thì khi mới đề máy lên, nó có nhiệm vụ đóng lại không cho nước coolant chạy vào máy để máy nóng lên đủ độ nhanh chóng mỗi sáng. Khi máy nóng lên quá 160-176F tủy theo máy, nó sẽ mở ra cho nước coolant chạy vào máy để giảm nhiệt độ của máy và sẽ mở 100% khi máy đạt được 200F-220F tủy theo xe. Tại sao thợ không tận tâm khuyên vứt cái thermostat để máy chạy mát hơn vì lúc nào coolant cũng chạy vào máy, điều này chỉ đúng khi máy mới đề lên thôi nhưng khi chạy nóng máy rồi thì overheat vẫn bị overheat. Nó sẽ làm máy chạy rất lâu mới nóng mỗi sáng và làm máy không được nóng lẹ, tốn xăng và không có heater lên lẹ mùa đông.
2. Temperature sensor: 2 cái này rất quan trọng, nó phải đo nhiệt độ máy và nhiệt độ của radiator nước coolant. Cái trong máy để mở thermostat và cái ở radiator để bật quạt điện cho mát radiator và coolant trong đó.
3. Water pump: cái này để pump coolant vào máy từ radiator duy chuyển nước coolant từ radiator qua máy, qua heater core và trở lại radiator để giảm nhiệt độ lòng máy. Cái này chỉ không chạy khi dây serpentine belt bị đứt mà thôi, chỉ phải thay khi nó bị leak từ cái pulley. Serpentine belt là sợi dây nối máy pulley, AC compressor, alternator, power steering, và water pump, nó nằm bên ngoài và không dính gì tới tới timing belt nằm bên trong đừng lộn hai cái dây với nhau.
4. Radiator : là cái chứa nước coolant nằm ở đằng trước mũi xe để gió đi qua và làm mát nước, cái này là cái quan trọng nhất của cooling system, trong lòng radiator có nhiều cái ống dẫn nước, những ống này mà bị tắc thì nước không chạy tốt và máy sẽ bị nóng.
5. Radiator reservoir: Cái này là bình nhựa nằm bên cạnh radiator để khi nước nóng từ radiator trào ra thí chảy vào đây. Quan trọng nhất là cái nắp radiator phải đúng cho xe vì nó có cái lò xo sẽ mở lên đúng với áp xuất chỉ định. Nhiều người gặp cái nào bỏ đại cái đó, nếu lò xo quá nhẹ, overflow quá sớm hoặc quá nặng, không bao giờ có overflow. Cái design này là Nhật làm không tốt, xe Đức không có nắp cho radiator nên không gắn lộn được.
6. Heater Core: cái này giống cái radiator nhưng nhỏ hơn, nằm bên trong xe để nước coolant ấm chạy qua cho mình ấm khi mở heater mùa lạnh. Khi bật máy nóng, cái valve sẽ mở cho nước coolant nóng chạy qua và khi mở máy lạnh, nó đóng lại để không bị nóng. Nếu cái valve nước nóng bị hư, mở hoài thì máy lạnh sẽ không lạnh vì thổi chung với hơi nóng.
7. Nước coolant: cái này rất quan trọng, tôi bỏ tiền ra mua distilled water thay vì dùng nước trong nhà vì nước trong nhà có vôi, có nhiều kim loại và nhiều chất không biết. Pha tỉ lệ 50/50 – một nửa nước, một nửa coolant. Có nhiều loại coolant, tôi mua coolant không có phosphate thì sẽ tốt cho aluminum, đắt hơn nhưng tốt hơn. Khi tôi làm một lần và không bao giở mở ra vì khi làm đúng rồi, nước sẽ không mất nếu cooling system tốt.
Tại sao đi thay cái distributor? Cái distributor nhiệm vụ chỉ chuyền điện tới sparkplugs để nổ máy mà thôi, khi máy chạy êm, distributor là tốt.
Tại sao đi thay rebuilt head? Cái head để lấy mixture air và xăng để đốt và lấy exhaust ra sau khi nó đốt. Trong cái head nó có intake và exhaust valves, khi mấy cái này cũ, không chặt, bị mẻ, bị hở thì máy sẽ chạy lắc lư và không chạy được, nếu máy chạy êm và ngon lành thì head tốt. Mình chỉ thay head gasket nếu nước chạy vào máy, cái này sẽ cho ra khói trắng toát và nhớt sẽ có nước trắng trong đó. Head ít khi bị hư.
Tôi đi mua cho ông già một cái radiator mới $65, một cái thermostat mới $20, cái waterpump không bị leak. Ổng nói mỗi lần sang số máy giựt cái cụp, tôi check cái torque mount, bị bể, mua cái mới thay luôn.
Thay đồ xe nhật không khó, nhiều chỗ rộng rãi cho mình làm nên ai biết vặn ốc cũng ra mở tiệm chuyên về xe nhật một cách dễ dàng LOL.
1. Drain nước coolant cũ ra, ở dưới radiator và ở dưới block máy, hai chỗ.
2. Mở máy nóng hết ga cho heater core và máy thông nhau để mình clean cái heater core luôn.
3. Gỡ cái electric fan nằm trên cái radiator, nó có dây điện, làm cẩn thận.
4. Gỡ cái thermostat housing ra thay cái mới vào. Trước khi thay cái mới, đem vào nhà bỏ vào nước sôi coi nó có mở ra không, nó mở thì hãy thay.
5. Tháo cái hose chỗ heater core valve ra để nước từ heater core chảy ra.
6. Gỡ Radiator và hose ra, nó chỉ có nhiều ốc thôi, không khó.
7. Flush hết nước trong máy và heater core ra bằng cái hose xịt nước, để vào cái hose vô máy và xịt nước cho mạnh, khi nước từ heater core ra trong thì ngừng. Tháo ốc của coolant dưới máy cho nước trong lòng máy chảy ra hết. Đi uống bia, hút thuốc 15-20 phút rồi trở lại cho nước chảy ra hết.
8. Gắn cái Radiator mới vào, nối lại hết ống nước chặt chẽ, gắn lại electric fan.
9. Pha nước coolant 50/50 đổ vào radiator, coi chừng và ước lượng bao nhiêu, check engine capacity cho xe mình. Khi đổ vào được một bình thì bắt đầu chạy máy và tiếp tục đổ vào cho tới khi đầy radiator, nhớ mở heater 100% cho nước chạy vào heater core. Check thermostat coi nó tốt không, nhiệt độ trong xe sẽ lên mức trung bình trong vòng 2-5 phút.
10. Khi mọi thứ tốt rồi, bây giờ phải BLEED cái system cho đẩy hết air pockets ra khỏi. Để máy chạy, mở ốc bleed valve ra đủ để coolant chảy ra, khi chỉ thấy nước chảy một cách mạnh mẽ không giựt vì air bubbles, khóa lại thật chặt, đổ nước cho đầy radiator rồi vặn nắp lại cho chặt. Thế là xong.