Tưởng Niệm
Nhã Nhạc
Lẽ ra tôi đã viết những hàng này vào tháng trước , tháng 10 , ngày 10 – 2009 : ngày giỗ thứ hai thân phụ của bạn tôi : T.T. N. , là Cụ Ông : Trịnh-Đình-Phú , mất ngày 10-10-2007 . Nhưng trong khoảng tháng 9-09 và tháng 10-09 , gia đình N. phải thu xếp để di chuyển từ Tucson/Arizona về sống tại San Diego /Cali .Trước khi dời đi San Diego , N. đã làm giỗ bố theo ngày ta . Ngày 15-10-09 , gia đình N. dọn tới San Diego , N. cũng đã làm giỗ một lần nữa theo dương lich , trong cảnh nhà mới còn rất ngổn ngang , hôm đó là ngày 17-10-09 , tôi nghĩ đó cũng là ngày N. muốn rước hương linh bố mình về căn nhà mới này .Sau đó là rất nhiều việc N. phải làm cho căn nhà mới , quan trọng hơn hết là phải lo giấy tờ chứng minh là một cư dân của Cali ,để từ đó có thẻ Medicaire ,v..v… Ngày hôm qua , tôi được biết N. đã có thẻ này và đã chọn Bác sĩ gia đình cho mình . Tôi cảm thấy yên tâm để , về phần tôi , tôi có thể viết đôi lời tưởng niệm thân phụ của bạn mình , sau khi đã Welcome N. và anh D. tới San Diego / Cali .
N. là một trong số khoảng bốn người bạn đã cùng tôi hoc các lớp tiểu học Trường Hàng Vôi –Hà Nội ( tức Trường Tiểu hoc Nguyễn Du ), cùng thi đậu lớp Đệ Thất Trưng-Vương , tới nay , cùng định cư xứ người . Vì điều kiên, hoàn cảnh lúc đó , K.H. , N. và tôi thường gặp gỡ nhau nhiều hơn , do đó thân thiết nhau nhiều hơn . Mẹ tôi từng nói : “ Cô N. và con như hạt gạo cắn đôi . “ . Tôi nghĩ ba của N . cũng coi tôi như đứa con trong nhà vì tôi mồ côi bố rất sớm . Khi thân mẫu của N. qua đời , N. 18 tuổi , em bé út được 13 tháng tuổi . N. , với sự giúp đỡ của người giúp viêc, thay mẹ chăm sóc gia đình và nuôi dưỡng em thơ cho đến khi khôn lớn . Hình ảnh N . kiên nhẫn , tận tuỵ , và nhất là tấm lòng N. thương bố , yêu các em đã khiến tôi vô cùng cảm kích . Năm 1975 , gia đình N. định cư tại Tucson/ Arizona . Mười năm sau , gia đình tôi bảo lãnh tôi tới Cali. Ít lâu sau đó , ba của N. và em T.N.T ( em út của N.) đã đến Cali thăm tôi- người bạn của con Ông – vừa chân ướt chân ráo tới xứ sở này ! Tôi thật vô cùng cảm động . Vài năm sau , mẹ tôi qua đời , sau đó ít lâu , tôi sang Tucson thăm Ông , N. và gia đình . Có lẽ vì ở VN mới qua , lại vừa chịu một cái tang quá lớn , tôi không ghi nhận được đậm nét khung cảnh ngôi nhà của N. cũng như thành phố Tucson lúc bấy giờ . Trở về Cali , tôi rất bận rộn với việc “làm lại cuộc đời “ nơi xứ người , tôi không có dịp trở lại Tucson một lần nữa …Mãi đến năm 2005 , tôi mới có dịp trở lại Tucson. Khi đó ba của N. đã 93 tuổi , nhưng ông vẫn tỉnh táo, sáng suốt . Tôi được ăn một bữa cơm tối với ông ; trong câu chuyện , ông tỏ ra vẫn nhớ đến tôi và những chi tiết trong cuộc sống rất chính xác . Nhưng chỉ hai năm sau – 10-2007 , ba của N. đã qua đời , chỉ vì kiệt sức , kiệt lực của một người già , chứ không vì một bệnh quan trọng nào cả . Ngày gia đình tiễn đưa ông đến nơi an nghỉ ngàn thu , tôi không có mặt ; anh Q. của chúng tôi đã đứng ra thay mặt đại gia đình chúng tôi để gửi lời phân ưu trên báo . Riêng tôi, tôi đã gửi cho N. một bức thư chia xẻ niềm đau ly biệt của N đối với bố . Hôm nay , tôi cho đăng lại bức thư này lên đây , trước hết để , một lần sau chót , tưởng niệm ông – người tôi đã coi như bố của mình trong bấy lâu , sau nữa bức thư này đã ghi lại gần như đầy đủ chi tiết diễn biến trong ngày cuối cùng của cuộc đời ông mà – hôm đó – N. đã gọi phone cho tôi rất thường xuyên , kể lại cho tôi nghe các chi tiết trong ngày …và cứ như thế cho đến khi ông trút hơi thở cuối cùng. Ông đã ra đi rất nhẹ nhàng với sự hiện diện đông đủ của các con cháu . Mẹ tôi khi còn sinh tiền, thường nói : những người đã mất chỉ sau một năm đã trở thành “ người thiên cổ “ . Năm ngoái ,2008 , khi làm giỗ đầu tiên cho bố , N. cũng đã nhắc tôi câu đó . Thế mà nay , thêm một giỗ nữa !
Bóng Cây Đại Thụ
Ngày 9-10-2007
Sáng nay , mình ra ngoài đi bộ với con Lucy như thường lệ. Khi trở về , khoảng 9 giờ , thì nhận được message của N. Từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác …Mình đinh ninh ngày 10-10 , N. mới về , lại nữa , N. báo tin buồn : ba của N. đang trong bệnh viện , mê nhiều hơn tỉnh . Vì đặc biệt như thế , phải ghi ra ngày hôm nay : mồng 9 tháng 10-2007 . Cũng rất may , mình gọi lai cho N. , may N. còn ở nhà , chưa vào bệnh viện . N. cho biết : “ Ông đã được 94 tuổi rưỡi và bây giờ có lẽ đang ở giai đoạn chót của cuộc đời . “ Thật ra , cho tới giờ này , ông cũng chẳng có bệnh gì là quan trọng . Chỉ là do cơ thể đã đến lúc suy tàn , mọi cơ quan trong cơ thể đã không thể làm việc được nữa . Nghe N. nói chuyện xong , N. sửa soạn vào bệnh viện , mình cứ ngồi thờ thẫn suốt cả buổi sáng ,không muốn làm gì , và có làm thì cũng rất uể oải ,biếng nhác . Mình nhớ lại , hai ngày trước khi N. gọi , mình cứ thấy nháy mắt tay trái , thật là một cái điềm ! Mình tự nhiên
nghĩ nhiều về ông . Mà nghĩ về ông , là lại thấy hiện ra ngay trong trí nhớ hình ảnh ông với Viện Đại Học Sai-Gon . Hình ảnh ông , N. và các em những ngày mẹ của N. mới qua đời . Hình ảnh cuộc sống của chúng mình trong những năm tháng đó . Có lẽ ông thương các con mồ côi mẹ nên ông đã cố ở lại với các con được lâu như thế chăng ?!. Kể từ ngày mẹ mất , ông đã ở lại với các con thêm một nửa thế kỷ nữa N. ạ ! Mình hiểu nỗi đau mất mát của N., N. sắp mất đi cái bóng mát rộng lớn của một cây đại thụ ! Mình hiểu nỗi thương tiếc của N. , N. sắp mất đi một người cha hiền hoà và rất nghệ sĩ mà già nửa đời người đã phải sống trong nỗi cô đơn , thương nhớ vì người vợ thương yêu đã ra đi rất sớm !
Ngày 10-10-2007
Tối hôm qua , N . goi nói chuyện gần 1 tiếng đồng hồ . N. kể cho nghe rất nhiều chi tiết trong những ngày ông nằm ở bệnh viện …Và bây giờ là đang ở trong hospice .Sau hai lần ông tỉnh hẳn lại , nói với từng đứa con của mình những lời , những tình cảm rất đặc biệt mà trước đây ông chưa từng nói … Sau đó ông đã chìm vào giấc ngủ ! Đó có phải là phút giây phụt sáng của ngọn đèn trước khi tắt hẳn không ? Và những lời trăn trối này sẽ giúp các con của ông vẫn cảm thấy được an ủi , được gần gũi với bố sau này khi không còn bố nữa . N. ơi , mình rất hiểu N. ,vì lòng mình cũng chua xót lắm ! Mình xin góp lời cầu nguyện sao cho ông được ra đi trong thanh thản và an nghỉ đời đời nơi cõi Niết Bàn .
Thôi N. ơi , “ thì phải chấp nhận “ , mình xin nhắc lại câu nói này của ông , mới chỉ vài ngày trước đây , khi ông nói với N. , trong một nghĩa khác là : ông “ thì phải chấp nhận “ để cho N. ra về , sáng mai trở lại , vì bệnh viện không cho thân nhân ở lại ban đêm . Còn gì đau xót hơn cái chấp nhận một sự “ sinh ly tử biệt “ !
8:50 PM
K.N. vừa gọi . Thế là ông đã ra đi , chỉ mới khoảng nửa tiếng . Không hiểu sao một cảm giác lạnh lan truyền toàn thân , khiến mình run rẩy cho đến tận bây giờ đang ngồi đây ?! N . đang ở đâu ? Mình rất tiếc đã không thể ở bên cạnh N. lúc này . N. ơi , mình cũng thương tiếc bố lắm , dù bố được bao nhiêu tuổi thì vẫn là một sự mất mát lớn lao …”
Sau đó , trong ngày tang lễ , thay mặt các em và đại gia đình , N. đã nói những lời vĩnh biệt bố như sau :”………Bố ơi, ngày hôm nay đã đến , bố ơi , ngày hôm nay chúng con đã mồ côi cả cha lẫn mẹ . Bố ơi, bố có hiểu nỗi đau đớn , thống khổ của chúng con không ? Nó không giống như ngày nào chúng con mất mẹ vì ngày đó chúng con còn có bố , chúng con còn tuổi trẻ , còn nhìn được cả tương lai … Ngày hôm nay chúng con mất cả hai , chúng con chẳng còn gì và chẳng còn sức nào để muốn đi xa thêm …..
“….Vĩnh biệt Bố ! Bố hãy an vui miền cực lạc ……”
Đàn Con Thương Khóc Bố .
Cali 11-09
LBT
- Ngày Giỗ Em
- Cô Băng Tâm
- Untitled
- MÃI MÃI NHỚ THƯƠNG (NHÃ NHẠC)
- 1.Chúc mừng Xuân Mới Ất Mùi-2015(Nhã Nhạc)2.Một chùm thơ xuân &More-3.Mùa Xuân Di Lặc(Nhã Nhạc)4.Xuân như ý(Orchid TL/VB)5.Đi chợ.
- 1.Kịch thơ Hoàng Cầm và tôi,những ngày Hội An, thơ ấu(Du Tử Lê)2.Mùa xuân Miên Viễn(Nhã Nhạc)
- 1.Xuân Mới 2015 và 40 năm xa Quê hương(NN)2..Báo Washington Post .-3.Thơ Xuân trong Đường thi và các tác giả khác-
- 1.Mai Thảo.Mãi mãi ký ức (Du Tử Lê)2.Người thày học cũ(Mai Thảo)3.Nghe Xuân Ca,nhớ NS Phạm Duy(RFA)-
- Trần Đĩnh-Đèn cù- Giới thiệu qua Trích Đoạn-Kỳ 5 và hết (NN)
- Trần Đĩnh- Đèn cù- Quyển 1-Giới thiệu qua Trích đoạn- Kỳ 4 (Nhã Nhạc)-