Vô Thường
Nhã Nhạc
Tháng 4- 2011-Kính gửi hương linh chị của chúng em .
Chị đã ở trên dương thế 86 năm . Chị đã là con – con ruột – của Mẹ ; là chị – chị ruột – của chúng em trong suốt 57 năm đó , kể từ sau hôn nhân của chị với anh U . Nhưng 57 năm đó, cuộc đời chị , cũng là cuộc đời của cả gia đình , đã như một dòng sông : lúc chảy êm xuôi , lúc cuồn cuộn theo giông bão ! Chỉ có điều, những trận giông bão này, đối với Mẹ, và nhất là đối với chị , đã có lúc, khiến dòng máu trong tim Mẹ và chị như tắc nghẽn lại, không thể lưu thông để mà sống được nữa ! Nhưng Mẹ và chị đã dựa vào nhau, đứng lên , hồi sinh được, vì chúng em ! …Chị đã thay anh U . đưa gia đình từ Thanh Hóa (Khu 4) về lại Hà Nội …Từ một “bà tham” (tham phán, theo chức, ngạch của anh U . hồi đó .), chị đã xông xáo ra ngoài xã hội, đi học lấy mảnh bằng Chuyên viên phòng Quang tuyến (X – Ray), gíup mẹ thêm tiền nuôi các em và để quên bớt nỗi đau cắt ruột vì người chồng và cũng là mối tình đầu của chị đã ra đi vĩnh viễn !
Sau 1954, dù “vật đổi sao dời” , dù cuộc sống của chị đã đổi khác, vì Mẹ và chúng em phải di cư vào Nam, tấm lòng tưởng nhớ đến nhau vẫn thắm đượm giữa gia đình ở Sài Gòn và chị ở lại Hà Nội .
Cuối tháng tư , 1975, già nửa gia đình, một lần nữa, lại phải di tản qua Mỹ – California , chỉ có em và anh D., sau 6 năm tù cải tao, đã ở lại . Chúng em không ngờ, chỉ cuối năm1975, chị từ Hà Nội – đã xin “nghỉ hưu non” để di chuyển gia đình vào Sài Gòn , sau khi tìm cách nhắn nhủ em : “Em cứ bình tĩnh . Em chỉ dạy học . Không có điều gì phải lo lắng !” Và như thế , chị đã có mặt tại Sài Gòn ,sau 30/4/1975 . Mẹ, em và anh D. đã được đoàn tụ cùng chị . Mẹ con, chị em sống với nhau được 10 năm !
Như dòng sông vẫn trôi chảy, không bao giờ ngưng nghỉ,nhưng không bao giờ là mãi “như in” một dòng sông ; và, không phải ai cũng được như Người lái đò hay nhân vật Tất Đạt trong “Câu chuyện dòng sông” mà biết lắng nghe lời tâm sự hay nhắn nhủ của dòng sông! Mẹ con, chị em một lần nữa, lại phải chia tay nhau , sau 10 năm sống khắng khít bên nhau như để bù đắp hơn 20 năm xa cách … Tất cả đã là những biến đổi không cách gì cưỡng lại được !
Năm 1985, em phải đưa Mẹ và các con của em P. qua Cali để Mẹ được gặp lại các con cháu bên đó , trước khi là quá trễ (mà nguyên nhân chính khiến Mẹ ở lại năm 1975 cũng là vì em .) Ít năm sau, Mẹ qua đời . Tại quê nhà, hàng năm, chị vẫn làm giỗ Mẹ, mời bà con trong họ đến nhà cùng chị tưởng nhớ Mẹ … Tấm lòng hiếu thảo, trung nghĩa của chị đã khiến cả họ cảm kích, nhất là các bà em gái của Mẹ , các bà đã khuyên con cháu mình nên sống theo tấm gương của chị .
Mười sáu năm sau, 2001, em trở về Sài Gòn, lần đầu tiên, thăm chị và anh D. Dòng sông – hình như – đã êm xuôi trở lại ! Từ đó, thỉnh thoảng em về thăm chị ; sau này, em P. cũng về thăm chị được đôi lần . Chị em lại sống trong niềm vui mong manh, ngắn ngủi – có còn hơn không !-
Năm tháng trôi qua, sức khỏe chị suy giảm dần …Tháng giêng năm 2009, như linh tính nhắn bảo, em đã về thăm chị và được “ăn một cái Tết” với chị (mà sau này, em mới biết đó là cái Tết sau cùng, em được sống bên chị ) . Tết năm đó, trên bàn thờ Phật, trên bàn thờ Vong, hương khói nghi ngút …Ngày mồng 3 Tết (hàng năm) là ngày giỗ anh U . , chị và em, mỗi người lặng lẽ thắp một nén nhang cho anh, rồi hai chị em ngồi lặng lẽ bên nhau ; sau này, em mới biết đó là giây phút thiêng liêng, quý hiếm, em được ở bên chị lần cuối cùng trong ngày giỗ anh U . Nếu thật có linh hồn, hương linh anh U . đã chứng giám sự xum họp cuối cùng của hai chị em mình trước bàn thờ anh ! Ngày hôm sau, mồng 4 Tết, em ra phi trường, về lại Cali . Những giọt nước mắt của chị khi em ôm lấy chị từ biệt , vẫn như đọng lại trên vai áo em, theo đuổi em trong suốt 2 chuyến bay để trở về phi trường LAX. và cả những tuần sau đó nữa khiến em buồn bã rã rời cả cơ thể, không thết làm gì nữa ,
Tháng 10 năm đó – 2009 – chị từ giã cõi đời !
Năm nay – tháng 4 -2011 , đã 2 năm, chúng em mất chị …. Những ngày tháng 4 như thế này, em không sao quên được chị , em không sao quên được những chuỗi ngày “hợp” rồi “tan” , “tan” rồi “hợp” giữa chị và gia đình ! Rồi lại tự hỏi những câu không có trả lời : “Tại sao phải như thế, tại sao ?” …
Em cũng biết “Lý vô thường” , Đức Phật đã nhắc nhở : mọi sự vật trong đời đều thay đổi mỗi phút giây , đời người cũng như vậy mà thôi !
Nhưng trong “cõi mê lầm” trần gian này, em vẫn chỉ là một con người tầm thường , vẫn u mê, em vẫn cảm thấy đau đớn vì lẽ “sinh ly tử biệt” ….nên những ngày như hôm nay, em lại nhớ chị và Mẹ, nhiều, rất nhiều . …
Nhã Nhạc
Cali , tháng 4/2011
Hình ảnh về cuộc đời vô thường : Hinh1 + 2 : Di cư 1954 từ miền Bắc vào Miền Nam – Hình 3 :Di tản 1975
